Kendine Güvenen ve Özgür Bir Çocuk Yetiştirmek İçin 10 Uzman Tavsiyesi

Çocuk yetiştirmek günümüzde en zor ama en değerli şeylerden biridir. Çocuk yetiştirmeye dansa benzetecek olursak; bazen onları zorla tutmak bazen de serbest bırakıp hareket özgürlüğü tanımak gerekir. Bağımsız ve kendi kendine yeten çocuklar yetiştirmek söz konusu olduğunda, dans örneği çok faydalıdır. Çünkü yetişkinler, çocuklara bir rehber gibi örnek olmalı ve hizmet etmelidir. Bununla birlikte, çocukları kendi eleştirilerinizle, taleplerinizle ve korkularınızla boğmamaya özen göstermelisiniz.

Annelere ve babalara, ebeveynlik süreçlerinde yardımcı olmak, çocuklarını daha bağımsız ve özgüvenli yetiştirmesine yardımcı olacak şeyleri sizler işin uzmanlarla araştırdık. Alanında uzman psikolog ve doktorlardan aldığımız ve çocuklarınızı daha özgür ve özgüvenli yetiştirmek için 10 öneriyi aşağıda listeledik.

1) Çocuklarınız için her şeyi yapmayın, bırakın kendi kendine yapmayı öğrensin ve yapsın.

Bazı zamanlarda aceleniz olabilir ve bir işi çocuklarınızın yapmasını beklemek yerine kendiniz yapmak daha kolay ve hızlı olacağından bu yolu tercih edebilirsiniz. Ancak çocuğunuz yapmasına izin vermeksizin o işi kendinizin yapması, uzun vadede çocuğunuzun özgürlüğünün ve bağımsızlığının gelişimi için olumsuz sonuçlar doğuracaktır. Çocuklar yaparak ve hata yaparak öğrenirler. Bu sebeple onlara kendileri için bir şeyler yapma fırsatı vermek ve onları bu öğrenme anlarından mahrum bırakmamak çok önemlidir. Ayrıca, işleri çocuğunuzun yapmasına izin vererek ona güvendiğinizi gösterecek ve onun da kendine güvenmesi konusunda teşvik edeceksiniz.

2) Çocuklarınızın basit bile olsa günlük başarılarını kutlayın.

Ebeveynler bazen günlük hayatlarındaki olaylara o kadar dalmış oluyor ki, çocuklarının başarılarını gözden kaçırabiliyorlar. Ailelerin en küçük üyeleri olan çocuklar bir hedefe veya başarıya ulaştıklarında, ebeveynlerinin dikkatine ve takdirine ihtiyaç duymaktadırlar. Başarı ve hedefler derken; bir futbol turnuvasını kazanmak veya bir matematik yarışmasının şampiyonu olmak gibi büyük başarılardan bahsetmiyoruz. Örneğin, basit de olsa bir ev ödevini kendi başına bitirmesi, yatağını düzgünce toplanması veya dişlerini düzgün bir şekilde fırçalaması gibi daha küçük başarılardan bahsediyoruz. Bu gibi size göre küçük ama kendileri için büyük olan başarıları kutlamak, çocuklarınızın özgüveninin gelişmesine yardımcı olacaktır.

3) Ev işlerinde size yardım etmelerine izin verin.

Çocuklar, ev işleriyle ilgili deneyimlerinizden çok şey öğrenecek ve bu öğrendikleri büyüdüklerinde hayatlarını kolaylaştıracaktır. Çocukların ev işlerine yardım etmesi; kendilerine, evlerine ve ailelerine bakmak için büyüdüklerinde ne yapmaları gerektiğini anlamalarına yardımcı olacaktır. Bununla birlikte, onlara kendilerini sorumlu ve bir yetişkin gibi hissetme şansı vermiş olacaksınız. Tabii ki, evdeki tüm işler her yaşta çocuk için uygun değil ancak çocuklarınızın bulunduğu yaşa ve duruma göre sizler onları yönlendirebilirsiniz. Örnek olarak;

• 2-3 yaş aralığındaki çocuklara; yerden oyuncak ve kitapları alması, giysileri askılara asması, yemek masasını sizler hazırlarken onların bardak altıklarını masaya koyması görevleri verilebilir.
• 4-5 yaş aralığındaki çocuklara; gözetim altında sofrayı kurmanıza ( bardak, tabak, tuzluk vs ) yardım edebilir, yemek hazırlarken bazı malzemeleri size temin edebilir , bakkal ve market alışverişlerini birlikte yapmayı gösterebilirsiniz.
• 6-11 yaş aralığındaki çocuklara; bahçedeki ve evdeki bitkileri sulaması, çöpü çıkarması, yerleri süpürme veya silme görevleri verilebilir.

4) Çocukların basit kararlar almalarına izin verin.

Çocukların olgun ve sağlıklı bireyler olabilmeleri için sahip olmaları gereken en önemli becerilerden biri “Karar Verme” kabiliyetidir. Bu kabiliyetin gelişmesi için; onlara kararlar verebilecekleri bir dizi seçenek verin ve büyüdükçe bu seçenekleri artırın. Örneğin, markette tüm gördüklerini almanızı isteyen 3-4 yaşlarındaki çocuğunuzla markete giderseniz, ona her şeyi alamayacaklarını ancak bir adet şeker veya bir adet çikolata veya bir adet cips seçeneklerinin olduğunu söyleyebilirsiniz.

Çocuklarınızı karar vermeye teşvik edecek bir başka yöntem ise; o gün giymek istedikleri kıyafetleri seçmelerine izin vermektir. Bu onların öz benliğinin geliştirmesine, fikirlerini ifade etmelerine ve hatta işlerin sizin için kolaylaşmasına yardımcı olacaktır.

5) Çocuğunuzun evde evcil hayvan beslemesine izin vermek.

Tüylü ve sevimli evcil hayvanlar, çocukların kişisel gelişimi bakımından çok büyük bir rol oynamaktadır. Ancak, çocuğunuzun evde evcil hayvan beslemek istediğinde bu konudaki tüm sorumlulukları kendisinin alacağını ve evcil hayvanının hemen hemen her şeyiyle kendisinin ilgilenmesi gerektiğini anlaması oldukça önemlidir. Ayrıca hayvanlarla oynamak ve iletişim halinde olmak, çocukların sosyal becerilerini geliştirirken ve öz benliklerini de güçlendirecektir.

6) Her ay en az bir kez çocuğunuza yeni bir meydan okuma sağlayın.

Zorluklarla yüzleşmek, çocukların kendilerine güven duymaları için oldukça önemlidir. Bu sebeple, çocukların sahip olduğu yaş, yetenek ve gelişimlerine göre üstesinden gelebilecekleri yeni zorlukları onlara önermelisiniz. Örnek olarak, 3 yaşındaki çocuklardan kendi kendilerine giyinmelerini, şarkı söylemelerini veya resim çizmelerini isteyebilirsiniz.

7) Çocuklarınıza karşı sabırlı olun ve onların girişimlerini eleştirmeyin.

Biz yetişkinler bile, bir şeyi ilk kez yaparken hata yaparız ve istediğimizi elde edene kadar birkaç deneme yaparız. Bu durumun çocukların da sıklıkla başına geldiğini unutmayın, onlar da sizler gibi deneye yanıla öğrenecektir. Bu nedenle, onlara karşı sabırlı olmanız ve girişimlerini eleştirmek yerine desteklemeniz gereklidir. Çocuklara karşı sürekli olarak yaptığınız eleştiri ve düzeltmeler, onların öz benliklerine zarar verecek ve kendilerini yetersiz hissetmelerine sebep olacaktır. Yerinde ve ölçülü bir şekilde yani abartmadan gerçekleştireceğiniz övgüler, çocuklarınızın özgüvenlerini artıracak ve yeterli olgunluğa ulaştıracaktır.

8) Çocukların daha iyi öğrenebilmeleri için bir görevi nasıl yapacaklarını öğretin.

Çocukların ilk öğretmeni ebeveynlerdir. Bu sebeple ebeveyn olarak belirli bir görevi yapmalarını istiyorsanız, önce onlara bu görevin nasıl yapılacağını yol göstererek öğretmeniz gerekir. Aksi takdirde çok üzülecekler ve nasıl yapılacağını bilmedikleri için de hiçbir zaman yapmayacaklardır. Öncelikle onlara ne yapmaları gerektiğini söylemelisiniz sonrasında ise nasıl yapacaklarını göstermelisiniz. Bununla birlikte çocuklarınıza bir şeyleri öğretirken tane tane ve adım adım ilerleyerek öğretin ki, üzerlerinde baskı hissetmeden kolayca öğrenebilsinler. Genel olarak çocuklar, yetişkinlerin yaptıklarını görerek ve hatta onları kopyalayarak daha kolay öğrenirler.

9) Çocuklarınızla konuşun, onları dinleyin ve korkularını keşfedin.

Çocuk yaştaki korkular tamamen normaldir. Ancak yine de ebeveynler çocuklarının korkularının farkında olmalı, onları dinlemeli ve onlara güven vererek. Çocukların ebeveynlerine en derin düşünce ve duygularını güvenle, rahatlıkla anlatabilmeleri gereklidir. Ebeveynlerin çocuklarına, korkunun ve her türlü zorluğun hayatın doğal bir parçası olduğunu bilmelerini sağlaması oldukça önemlidir. Bu sayede çocuklarınız daha az korkacak veya korkuyu yönetmeyi öğrenecektir. Böylece çocuğunuzun kendine güveni de artacaktır. Bu konuda çocuğunuza yardım etmek istiyorsanız; örnek olarak kendi yaşadığınız olaylardan seçerek mesela bir zorluğun üstesinden nasıl geldiğinizi açıklayabilirsiniz.

10) Çocuklarınızın yeteneklerine ve becerilerine olan inancınızı göstererek onları teşvik edin.

Bu tavsiyeyi şöyle özetlersek; çocuklarınızın yapabileceklerine inanıyorsanız, onlar da buna hemen inanacaktır. Yetişkinler genel olarak küçüklere yol göstermeye, öğretmeye ve rehberlik etmeye alışıklardır. Bir diğer deyişle; yetişkinlere güvenmek zorunda olanın çocuklar olduğunu ve başka çareleri olmadığı kabul etmek gerekir. Yetişkinler çocukların güçlerine, isteklerine, inançlarına ve arzularına daha çok güvenmeliler. Hatta onların yeteneklerine ve becerilerine olan inançlarınızı da çocuklarınıza açık bir şekilde göstermelisiniz. Bu şekilde, çocuklarınız güçlendirilmiş bir öz benlik saygısı olacak ve kendine güvenen özgür bir bireye dönüşecektir.

2 yaş ve üzeri için oluşturduğumuz scooter satın alma rehberimize de bir göz atabilirsiniz. Bu scooterlar ile çocuğunuzuz kendine olan güveni artar ve daha özgür hissederler. Tabi ki güvenlik ekipmanlarını almayı ve ona her zaman rehberlik etmeyi, küçük başarılarını kutlamayı unutmayın.